هوش، توانایى ذهنى است و قابلیت هاى متنوعى؛ هم چون استدلال، برنامه ریزى، حلّ مسئله، تفکر انتزاعى، استفاده از زبان، و یادگیرى را در بر مى گیرد. غالبا ًمعیارهاى معینى نظیرِ توانایى حلِّ مسأله، استدلال، قدرتِ حافظه و مانند آن را تعیین کننده هوش در هر فرهنگى مى دانند، هرچند عدّه اى شدیدا ًبا این عقیده مخالف اند(مایکل آیزنک،2009). آنها طرفدارِ نسبى گرایى فرهنگى هستند. از این دیدگاه، مفهوم هوش از فرهنگى به فرهنگ دیگر متفاوت است. براى مثال، استرنبرگ7 روانشناس برجسته امریکایى نشان داد که مهارت هاى هماهنگى در جوامعِ بدوى براى زندگى این جوامع بسیار ضرورى به شمار مى آیند و به عنوانِ معیارى براى سنجشِ میزان هوش افراد بکار مى روند. ( مثلا ً آن دسته از مهارت هاى حرکتى که براى تیراندازى با تیر و کمان لازم است ). با این حال، این مهارت ها براى اکثر مردمِ جوامع با سواد و پیشرفته تر هیچ رابطه اى با هوش ندارند. در فرهنگ هاى غربى، هوش را اغلب تواناییِ فرد در حلِ مسائلِ دشوار و تفکرِ خلاق می دانند، در حالی که در بسیاری از فرهنگ های غیر غربی هوش تا حد زیادى تحتِ شرایطِ اجتماعى بررسى مى شود. در این گونه فرهنگ ها میزانِ نقش پذیرى فرد در مسئولیت هاى اجتماعى، همکارى با دیگران و مهارت در ایجاد روابطِ بینِ فردى به عنوانِ معیارى براى سنجشِ هوش در نظر گرفته مى شوند.

هوش فرهنگى

مفهوم هوش فرهنگى براى نخستین بار توسط ایرلى و انگ8(2003) از محققان مدرسه کسب و کار لندن مطرح شد . این دو ، هوش فرهنگى را قابلیت یادگیرى الگوهاى جدید در تعاملات فرهنگى و ارائه پاسخهاى رفتارى صحیح به این الگوها تعریف کرده اند . آنها معتقد اند: در مواجهه با موقعیت هاى فرهنگى جدید ، به زحمت مى توان علائم و نشانه هاى آشنایى یافت که بتوان از آنها در برقرارى ارتباط سود جست . در این موارد ، فرد باید با توجه به اطلاعات موجود، یک چارچوب شناختى مشترک تدوین کند ، حتى اگر این چارچوب درک کافى از رفتارها و هنجارهاى محلّى نداشته باشد . تدوین چنین چارچوبى تنها از عهده کسانى برمى آید که از هوش فرهنگى بالایى برخوردار باشند .بر اساس این تعریف، هوش فرهنگى،هوشى متفاوت از هوش اجتماعى وعاطفى به شمار مى رود.
در تعریفى دیگر، پیترسون(2004)9 هوش فرهنگى را یک قابلیت فردى براى درک، تفسیر و اقدام اثربخش در موقعیت هایى دانسته که از تنوع فرهنگى برخوردارند و با آن دسته از مفاهیم مرتبط با هوش سازگاراند که هوش را بیشتر یک توانایى شناختى مى دانند). مطابق با این تعریف، درواقع، هوش فرهنگى با تمرکز بر قابلیت هاى خاصى که براى روابط شخصى باکیفیت و اثربخشى در شرایط فرهنگى مختلف لازم است، بر جنبه اى دیگر از هوش شناختى تمرکز دارد . هوش فرهنگى هم چنین بینش هاى فردى را دربر مى گیرد که براى انطباق با موقعیت ها و تعاملات میان فرهنگى و حضور موفق در گروه هاى کارى چند فرهنگى مفید است .