مقدمه

در راستای تبیین برخی از مفاهیم در خطبه ی شریف غدیر و پس از بیان موضوعات توحید و نبوت در ادامه به بررسی مهمترین موضوع مورد بحث در این خطبه می پردازیم و آن نیست جز موضوع امامت که بدون آن رسالت نبوی کامل نمی شد! همان موضوعی که بهانه ی غدیر بود و بهانه ی خطبه ی غدیر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله

 در آن روز بزرگ!  

موضوع چه بود؟!

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در وادی غدیر اجتماع عظیم مسلمانان را در پیش روی خویش دارند و بیان می دارند که وحی را دریافت نموده اند و می خواهند آن را به مردم ابلاغ فرمایند:فأوحی الیّ: (بسم الله الرحمن الرحیم، یا ایها الرّسول بلّغ ما انزل إلیک من ربّک و إن لم تفعل فما بلّغت رسالته و الله یعصمک من النّاس) (مائده/67)ا ی مردم در ابلاغ آنچه بر من وحی شده کوتاهی نکرده ام و برای شما سبب نزول این آیه را بیان می نمایم.

خود پیامبر صلی الله علیه و آله می فرمودند:برای آنکه می دانم پرهیزگاران کم هستند و منافقان بسیارند و فسادانگیزان گنه کار که به اسلام حیله و استهزاء می کنند بی شمارند و خداوند تبارک و تعالی در قرآن آنها را معرفی می فرماید که «آنچه با زبان می گویند به آن ایمان ندارند و گمان می کنند که این کار کوچکی است در حالی که در پیشگاه خداوند بسیار بزرگ می باشد

نبی رحمت و مهربانی در آغاز خطبه ی غدیر در بیاناتی مفصّل به بیان صفات و اسماء الهی پرداختند و مهمترین کلید طلایی را بدست ما دادند: رمز خوف و رجاء و البته خود پیامبر عظیم الشأن اظهار فرمودند که کسی نمی تواند او را وصف نماید و به اسرار آفرینش او از پنهان و آشکارا راه یابد مگر آنکه خود پروردگار، او را راهنمایی فرماید: لایلحق احد وصفه من معانیه و لایجد احد کیف هو من سر و علانیه إلا بما دلّ عزّوجلّ علی نفسه. و چه کسی است که نداند رسول مهربانی همان کسی است که خداوند او را به اسرار توحید و خداشناسی از جمله، راهنمایی و هدایت فرموده است! پس اگر بگوییم خطبه ی غدیر در ابتدا توحید و خداشناسی را می آموزد بی راه نرفته ایم!  

پایان سخن ...

برخلاف تصور که تنها خطبه ی غدیر به موضوع امامت می پردازد باید دانست که در این خطبه نبی گرامی اسلام یک دوره ی کامل از مبانی و اصول اعتقادی اسلام از توحید و نبوت و امامت و حتی معاد بیان می دارد که به طور فشرده کلیه ی اعتقادات اسلامی را به بهترین وجه و بهترین صورت عرضه نموده است و مسلمان واقعی کسی است که اعتقادات خود را از پیامبر (ص) دریافت دارد!

منابع و مآخذ

1-خطبه غدیر- ناشر انتشارات پیام مهدی (عج)- گردآورنده: رکنی، قم، 1380

2-مفاتیح الجنان- شیخ عباس قمی

به راستی ترس و امید، بیم و آرزو دو کفه ی ترازوی وجود ما هستند. همان قدر که مطمئنیم خداوند به بندگان خود جور و ستم روا نمی دارد باید بدانیم که از عذاب گناهانمان ایمنی نخواهیم داشت و همان قدر که از عذاب او هراسانیم به رحمت و لطف بی منتهای کرمش امیدواریم! خوف و رجا دو اکسیر متناقضی که وجودمان را طلا می کند. امیدواری به رحمت او و خوف از گناهان و عقوبت آن ها. هرگاه انسان در تعادل میان امیدواری و هراسان بودن باشد جا پای قدمهای نبی خود گذارده و می تواند ضامنی برای عملکرد خود داشته باشد و اما اگر از هر طرف پایش لغزید و خوفش زیاد شد بدون امیدواری به فضل و احسان پروردگار، در آن صورت یأس و نومیدی جای خود را به امیدواری می دهد و بر اساس آموزه های قرآنی یأس از رحمت خداوند از کارهای شیطان است و "ولا تیئسوا من الرّوح الله." و اگر از آن طرف دیگر، آن قدر آدمی به رحمت خدا امید بست که نافرمانی هایش در محضر الهی را فراموش کرد، فراموش کرد حریم الهی را شکسته و در محضر کسی گناه کرده است که بزرگوار و با کرامت است اما منتقم و خیرالماکرین! در این صورت غرور و تکبر شیطانی آدمی را فرا گرفته است و او را از مسیر مستقیم و صراط واقعی دور می سازد.

خوف و رجا، هر دو به جا!

بر این اساس آموزه ی قرآنی و الهی آن است که انسان بکوشد در عین خائف و هراسان بودن از هیبت الهی، به او امیدوار باشد و رحمت و فضل او را دست کم نگیرد! و چه کسی است که نداند رسول مهربانی همان کسی است که خداوند او را به اسرار توحید و خداشناسی از جمله، راهنمایی و هدایت فرموده است! پس اگر بگوییم خطبه ی غدیر در ابتدا توحید و خداشناسی را می آموزد بی راه نرفته ایم! خطبه ی غدیر به خوبی این مطلب را توضیح می دهد: کریم حلیم دو اناه، قد وسع کلّ شیء رحمته و منّ علیهم بنعمه، لایعجّل بانتقامه و لایبادر إلیهم بما استحقّوا من عذابه .... و أشهد أنّه الذی تواضع کلّ شیء لقدرته و خضع کلّ شیء لهیبته ... قاصم کلّ جبّار عنید و مهلک کلّ شیطان قرید؛ بخشنده و بردبار و غفور است، رحمت او همه چیز را فرا گرفته و بندگان را به آفرینش نعمتها منّت نهاده است. به انتقام متمرّدین شتاب نمی فرماید و گنه کاران و ستمکاران را به زودی به عقوبت نمی گیرد و ... شهادت می دهم که هر موجودی در پیشگاه باعظمت او متواضع و فروتن است و هر چیزی در برابر هیبت و قدرتش حقیر و ناچیز است ... او قهّاری است که هر طاغی سرکش را از پای در می آورد و هر شیطان متمرّد را هلاک می گرداند.

مقدمه

خطبه ی غدیر یکی از معتبرترین و پرمحتواترین منابع اصیل اسلامی است که مبانی اصیل اعتقادی را به صورت یک دوره ی فشرده مطرح می نماید؛ اصول خداشناسی و توحید، نبوت، امامت و حتی مباحث معاد و زندگی اخروی. در واقع این خطبه خود درسنامه ی کاملی از همه ی اعتقادات اسلامی است که به صورت مستدل و موثق از زبان پیامبر اسلام (ص) برای همیشه ی تاریخ بیان گردیده است. در سلسله ی مقالاتی می کوشیم برخی از نکات اعتقادی را در ابعاد گوناگون همچون نمی از اقیانوس معارف الهی ارزانی شما دوستان عزیز نماییم. باشد که به فضل عید بزرگ اسلام از پیروان واقعی امیرالمؤمنین علی (ع) باشیم. إن شاءالله

توحید و خداشناسی در خطبه ی غدیر:

شاید اغراق نباشد اگر بگوییم که پیامبر اکرم (ص) در این خطبه به عالی ترین مضامین خداشناسی و توحید اشاره نموده است؛ مفاهیم بلندی که حتی امروز نیز بندرت با همه ی رشد در کسب کمالات و معارف از درک صحیح و عمیق آنها قاصر است. بیان صفات و اعماء الهی در نهایت شگفتی و زیبایی هنری است که به خوبی در تابلوی غدیر خود را نشان می دهد.امیدواری به رحمت او و خوف از گناهان و عقوبت آن ها. هرگاه انسان در تعادل میان امیدواری و هراسان بودن باشد جا پای قدمهای نبی خود گذارده و می تواند ضامنی برای عملکرد خود داشته باشد و اما اگر از هر طرف پایش لغزید و خوفش زیاد شد بدون امیدواری به فضل و احسان پروردگار، در آن صورت یأس و نومیدی جای خود را به امیدواری می دهد و بر اساس آموزه های قرآنی یأس از رحمت خداوند از کارهای شیطان است خدایی که تنها او شایسته ی ستایش است، پروردگاری که در عظمت یکتا و در وحدانیّت بی همتاست، سلطنت او با عظمت و در اداره ی امور خلایق مقتدر و به همه ی مخلوقات دانا و در همه جا حاضر و ناظر و قدرت او بر همه موجودات غالب است؛ الحمدالله الذی علا فی توحّده و دنی فی تفرّده و جلّ فی سلطانه و عظم فی ارکانه و احاط بکل شیء علماً و هو فی مکانه و قهر جمیع الخلق بقدرته و برهانه. شاید بتوان گفت مجموعه صفاتی که رسول اکرم (ص) از خداوند متعال در این خطبه ی شریف به بیان آنها می پردازند، آینه ی صاف و روشنی از پروردگار به دست می دهد که بنده بداند با چه خدایی روبه رو است! خدایی که در مواجه با او همچون بنی رحمت باید گفت که با علاقه بندگی و اطاعت او را می نماییم و از عذاب او می ترسیم. زیرا او خدایی است که از عذاب او هیچ کس ایمنی ندارد و جور و ستم بر هیچ کس نخواهد فرمود: رغبه فی طاعته و خوفاً من عقوبته لأنّه الله الذی لایؤمن مکره و لایخاف جوره.

روز هيجدهم ذيحجه هر ساله شور وشوقى وصف ناشدنى در ميان امت اسلامى در جوش و خوروش مى باشد. اين عيد را عيد الله اکير و عيد" حضرت محمد(ص) "نيز گفته مى شود بخاطر روزى است که" پيامبر (ص)" دست "مولى على(ع) "را گرفته و خطاب به مردم فرمودند"الست اولى بالمومنين" ؟و گفتند: بلى يا" رسول الله(ص)". سپس فرمودند"من کنت مولاه فهذا على مولاه"پس در اين هنگام ايه 67 سوره مائده نازل شد"اليوم اکملت لکم دينکم الخ" در اکثر منابع اسلامى اعم از سنى و شيعه شان نزول اين آيه را واقعه غدير خم گفته اندکه در 18 ذيحجه سال 10هجرت بر" نبى اعظم نازل(ص)" گرديد. عيد غدير يکى از اعياد بزرگ چهارگانه دين مبين اسلام مى باشد و به اذن خداوند تمامى فرستادگانش اين روز را قدر دانسته و جشن گرفته اند و حرمت اين روز را ذکر نموده اند و در عرش ملکوتى اعلا عليين اين روز را عهد معهود مسمى نموده اند.

از مهمترين اعمال اين روز همانا:

1. روزه که کفاره شصت سال گناه است و در روايات صيام اين روز رابرابر با روزه تمام عمر مومن و معدل 100 حج و عمره روايت نموده اند.

2. غسل (طهارت)

3. زيارت حضرت "اميرالمومنين امام على(ع) "و شايسته است مومن بر بارگاه ملکوتى ايشان مشرف گردد و زيارت امين الله بجاى آورد. به نظر مى رسد اين زيارت مخصوص حرم آن بزرگوار قرار داده نشده است بلکه هر که با صفاى باطن و ظاهر اين زيارت نامه را به قصد قربت الى الله انجام دهد از برکات اين دعاى نورانى بى نصيب نخواهد شد.

4. نزديک زوال بياد نماز" رسول خدا (ص) " در اين روز دو رکعت نماز بجاى آورد که در رکعت اول بهد از حمد سوره قدر را بخواند و در رکعت دوم بعد از حمد سوره توحيد را قرائت کند.

5. دستگيرى از محرومين آبرومند

6. احسان ن نمودن و شاد کردن مومن (ديد و بازديد و...)

7. طالب درماندگانى شدن که بخاطر وقار و آبرويشان برکسى اظهار مطلب نمى کنند.

8. حاضر شدن در منازل فرزندان پيامبر(ص) و عرض تبريک و تهنيت برايشان

به نظر مى رسد مهمترين اعمال اين روز ذکر اين روز مى باشد و توفيق يافته کسى است که در عيد غدير وقايع اين روز را مرور کند و ديگران را نيز در اين فيض شريک گرداند.

حضرت (ص)" تصريح نمودند که جبرئيل 3 مرتبه بر من نازل گشته و حامل اين آيه بر من بودند و از جانب خداوند بر من سلام او را رسانده و فرمودند از جانب ايزد منان در همين مکان همه را از تمامى نژاد و رنگ ها جمع کرده و ابلاغ کنم بر شما که" على بن ابى طالب" برادر و وصى و خليفه و امام بعد من است( صرف نظر از اينکه امامت و ولايت ان حضرت را قران و فرشتگان اسمانى در عرش الهى به امر خداوند متعال به اثبات رساندند که حضرت رسول خدا در معراج مشاهده نموده به اثبات رسيده بود و اذانى که فرشتگان در آسمان ندا داده بودند به اثبات رسيد که در مقالات آينده راجع به اثبات ولايت به اين موضوع خواهيم پرداخت) على براى من بمنزله هارون است براى موسى، الا اينکه بعد از من پيامبرى نخواهد بود. پس از خدا و رسولش على اولى بتصرف بر شما مردم مى باشد. در قران مجيد اين آيه در حق او نازل گرديده است"انما وليکم الله و رسوله والذين امنوا الذين يقيمون الصلاه و يوتون الزکاه و هم مفلحون"او در حال نماز زکات داد. او در حاليکه در رکوع بود انگشتر خود را بخشيد. اى مردم من از جبرئيل پرسيدم آيا ممکن است از ابلاغ اين ايه خودارى نمايم زيرا پرهيزکاران کم و منافقين بسيارند بد خواهان بيشمارند که اسلام را استهزاء مى کنند، قرآن انها را چنين معرفى نموده است "يقولومن بالسنتهم ماليس فى قلوبهم و منهم الذين يو دون النبى و يقولون هو اذن خير لکم يومن بالله و يومن للمومنين" اگر بخواهم نام آنها را ميتوانم بيان کنم،آنها به من بدبين هستند ولى من به آنها اکرام فراوان نموده ام. اين طبقه از مردم راضى نبودند که من اين آيه را ابلاغ کنم. آنگاه باز اين ايه را "پيامبر(ص)"دوباره تکرار نمودند خدايتان يک پيشوا و زعيمى برايتان نصيب نمود که رهبر شما بسعادت و رستگارى مى باشد، او امام واجب الاطاعه مى باشد. لازم است مهاجر و انصار از او اطاعت کنند. هيچ علمى نبود مگر آنکه خداوند بمن آموخت و من تمام آنرا به على اموختم (تمام علم هاى لدنى علوم غريبه، جفر، ابجد و... را على عالم بود)و براى پرهيزکاران و اولاد او توصيه کردم هيچ علمى نيست که على آنرا نداند او امام مبين است.....

"حضرت محمد (ص)" بر فراز منبرى که از 70 قطعه سنگ و جهاز شتر مهياى ايشان گرديده بود خطبه خويش را با حمد و سپاس خداوند آغاز نمودند. ايشان در بيان توحيد و مراتب آن مطالب مهمى مطرح نمودند که به اختصار به شرح ذيل مى باشد:"سپاس خداوندى را که در وحدانيت برتر از همه، در تفرد نزديکتر از کل مخلوقات، در سلطنت با عظمت،توانا در احاطه بر تمام کائنات، قادر بر مديريت جهان و جهانيان، مقتدر در آفرينش، اوست که بوده و خواهد بود، ازلى و ابدى است، پايانى بر آفرينش او نيست،اوست گرداننده کارخانه وجود،اوست منزه مبرا از تصور و انديشه، خالق آسمانها و زمين و ملائکه و روح القدس، اوست که افاضه فيوضاتش رشته ناگسستنى است و چرخ برکاتش غير ايستادنى است، از هرکس به انسان نزديکتر، بيننده اى او را نديده اما انکار حقيقت اش نکرده، اوست مدبر کل امورات بشرى، باران رحمتش همه جا رسيده و خان نعمتش بر کل عالم گسترانيده شده. اوست آگاهى بخش اسرار آفرينش بر ما به فضل و منت اش و راز آفرينش را به ما آموخت و بر سراسر وجود آشنا گردانيد،هيچ چيز براى او پنهان نيست، احاطه و تسلط او بر تمامى عوالم و نفوذ و اراده او بر ايشان و حاکميت عدل و دادش بر تمامى شئون مخلوقاتش جز آن پروردگار عزيز و حکيم نيست،او اعلى از ديده شدن با چشم سر است، ولى او همه را مى بيند، او لطيف و خبير است،او بهيچ چيزى مشابه و موصوف نيست، هيچ پنهان و آشکارى از احاطه علمى او بيرون نيست، شهادت مى دهم که او آفريننده داناى يکتاى بى همتاست، شهادت مى دهم که پرتو افاضات او سرتاسر هستى را فرا گرفته و تدبير امورات مخلوقاتش را بدون معاون وکمک و وزير و مشاور و شريک و معين بدست قدرت و توانائى خود دارد و همه موجودات و مواليد و عناصر و عوالم ملک الموت در نشئه وجود بتصوير و اراده او نقش بسته، در آفرينش تکلف و تزلزلى در استقلال اراده او نيست،اوست يگانه آفريننده متين و متقن و نيکوپرداز و دادگستر، او عدالت گسترى است که جور نمى کند،بى منت مى بخشد، آموزگاريست که همه چيز در پيشگاه قدرت او خاضع اند و همه موجودات در آستان هيبت او خاشع. مالک املاک و گرداننده افلاک است، آفتاب و ماه و... با اراده او مى چرخد،روز و شب با حساب دقيق و منظمى بر ميل او تبديل و تجديد مى شود، او منتقم از هر تعدى کننده و نابود کننده هر متجاوز بد خواهى است، او نظير ندارد او يگانه ايست که زائيده نشده، نزائيده و کفو همسرى ندارد. او پروردگار واحد و آفريننده و هرچه اراده کند مى شود،هر چه کرد مطاع و متبع است، که امار آفرينش نزد اوست، ربى که بوجود مى آورد،حيات مى بخشد، زنده مى کند،ميميراند، فقير مى سازد،غنا مى بخشد، رحمانى که به خنده مى آورد، به گريه وا مى دارد، مى دهد و ميگيرد، نزديک مى سازد و دور مى کند. ملک هستى بدست اوست، ستايش و حمد مخصوص آن معبود ازلى است، همه چيز در يد قدرت قادريت اش است. شب را بروز مى آورد، روز را به شب مى رساند، رحيمى که بخشنده و آمرزنده مهربان است، اوست اجابت کننده دعا، بخشنده عطا، احصاء نفوس بقدرت اوست، بهشت و دوزخ آفرينش اوست، پناه بيچارگان، اميد اميدواران،نگاه دارنده مخلوق، توفيق دهنده اصفياست. شايسته ترين براى شکر و سپاس از تمامى مردم، زيرا نعمت او بى پايان است،و بر هر نعمتى شکرى واجب است هر نفسى که فرو مى رود ممد حيات است و چون باز ميگردد مفرح ذات پس بر هر نفسى شکرى واجب است"اعلموال داود شکرا و قليل من عبادى الشکور"

بنده همان به که زتقصير خويش / عذر بدرگاه خدا آورد

ورنه سزاوار خداونديش/ کس نتواند بجاى آورد

ستايش پروردگارى را که بر ما منت گذارد و بملائکه و کتاب و رسول خود ما راهدايت نمود. اوامر او را مى شنويم، فرمان او را اطاعت مى کنيم،به کارهاى حيات بخش او مبادرت مى نمائيم، ما تسليم فرمان او هستيم و رغبت به طاعت و عبادت او داديم، از عقوبت او بيمناکيم، از مکر او ايمن نيستيم، از ستمى که به نفس خود نموده ايم بيم ناکيم. شهادت مى دهم به آموزش و پرورش او که بمن وحى کرد تا مردم را هدايت و انذار کنم، ارشاد و بيدار نمايم، جز او ربى نيست که بمن ابلاغ نمودآنچه را که به شما برسانم، آنچه را که بر من نازل گرديده بر شما ابلاغ نمودم، اى مردم پروردگار جل جلاله ضامن امانت و عصمت من بوده و اوست کافى و کريم، صمدى که به من وحى کرد"بسم الله الرحمان الرحيم يا ايها الرسول بلغ ما انزل اليک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته و الله يعصمک من الناس"از من کوتاهى در آنچه که بايد بر شما ابلاغ مى نمودم سر نزده است.

هنگامى که نبى اکرم (ص) با زائران خانه خدا از مکه خارج شدند در مکانى که غدير خم ناميده مى شد جبرئيل بر حضرت حاضر گشته و وحى الهى بر قلب مبارکشان نازل گرديد"يا ايها الرسول بلغ ما انزل اليک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته و الله يعصمک من الناس" اى برگزيده خداوند متعال ابلاغ کن آنچه را که سابقا (در مورد ولايت على)به شما ابلاغ شده و اگر ابلاغ نکنى وظيفه رسالت خويش را انجام نداده اى و آن خداست که ترا از شر منافقين حفظ ميکند(مائده67)

در همين موقع" نبى رحمت (ص) "فرمودند تا شتر شان را بخوابانند و بى درنگ امر فرمودند تا موذنين و مکبرين نواى صلاه سرداده و آنانى که پيشتر رفته اند بازگردند و کسانى که عقب تر هستند به ايشان برسند. در کنار کراع غدير خم مسجدى بود که" پيامبر اعظم(ص)" در آن مکان سکنى گزيدند. جناب سلمان علت اين امر را از "نبى اکرم(ص)" جويا گشتند ايشان سلمان را از نزول وحى خداوند توسط جبرئيل آگاه نمودند و فرمودند تا در پائين کوه منبرى از 70 تخته سنگ آماده کرده و با جهاز شتران انرا مهياى خطابه "رسول خدا(ص)" نمايند. ايشان قبل از اداى فريضه نماز ظهر قصد منبر را نمودند، در هواى بسيار گرم شبه جزيره عربستان کارون حج توقف نموده و حاجيان حج ابراهيمى براى رهايى از گرماى طاقت فرساى غدير خم روى تخته سنگهاى دامنه کوه نشستند. ابن جوزى جمعيت حاضر در غدير خم را حدود 120 هزار نفر نوشته است4 و همگى آنها منتظر بودند تا از وقوع ابلاغ امر الهى که اهميت آن بقدرى بود که"نبى اکرم(ص)" مى بايست آن را در شرايط نامصاعد جوى و با حظور انبوه مسلمين که از سراسر بلاد اسلامى در غدير خم حاضر بودند، مطلع گردند.

ايشان در مسجد شجره احرام بستند، سپس آن بزرگوار هستى دوحوله پوشيدند و يکى را بر کمر بستند و دومى رابر دوش مبارکشان کشيدند و به تبع نبى اکرم(ص)تمامى حاضرين به همان نحو خود را هم شکل نبى اکرم(ص) نمودند و تمامى مسلمين در بارز ترين صحنه اتفاق و اتحاد در عين تفاوتشان در رنگ و نژاد و زبان و قوميت و البته فارق از تمامى اينها بلکه در رنگ توحيدى که همان صبغه الهى است ساکنان عرش الهى و تمامى حاضرين را متوجه اين توفيق الهى که نسيب شان شده بود نمودند،" سيد البهى(ص) "تلبيه خواندند و پاسخى که از مسلمين شنيدند مکه را تجلى گاه وحدت مابين تمامى مسلمين فارق از تمامى تفاوت هايشان نمود. طنين لااله ال الله و الله اکبر و محمد رسول الله(ص)فرشيان را با عرشيا ن هم آواز نمود بطوريکه خداوند مى فرمايد"إِنَّ اللَّهَ وَ مَلَئكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلىَ النَّبىِ‏ يَأَيهُّا الَّذِينَ ءَامَنُواْ صَلُّواْ عَلَيْهِ وَ سَلِّمُواْ تَسْلِيمًا"پس عرشيان ذکرشان درود و رحمت بر رسول خدا و ال اوست ودر حجه الوداع ساکنان زمين خاکى با ايشان همنوا گشتند و صحنه اى بى بديل خلق شد که تا ابد در تاريخ خواهد درخشيد.

نگارش هزاران مقاله،کتاب و پروژهاى بزرگ تحقيقاتى در مراکز پژوهشى مذهبى و دينى و... در مورد غدير خم و اتفاقات پيرامون آن نشان از توجه وسيع طيف هاى گسترده و متنوع با گرايش هاى متفاوت به اين روز مهم و پيامى که در آن بر عالميان مخابره گشت مى باشد. اما نقدى که بر اغلب راويان غدير وارد است يا خيلى مفصل آورده اند و يا بسيار مختصر. به نظر مى رسد از جمله کسانى که توانسته کامل تر از ديگر راويان اين حديث را نقل کند خطيب بغدادى م462 است و از امتيازات اين راوى راستگوئى و صداقت او در زندگى اجتماعى و مورد اعتماد بودن و شهرت او در نقل حديث مى باشد روايت او از فردى سنى مذهب موثق به نام حبشون بن موسى مى باشد2. مجلسى با اسناد خويش روايت امام باقر (ع) را در مورد غدير چنين نقل ميکند که آن امام همام فرمودند:هيچ پيغمبرى را قبل از اکمال دين و تعيين حجت قبض روح نشده و براى تونيز چنين رقم خورده و بايد اين سنت الهى در مورد نبى رحمتم نيز جارى گردد. براى تو دو فريضه است که بايد به اذن خدايت بجا آورى " حج را بر مردم تبيين کن و به ايشان بياموز چگونه سنت ابراهيمى را به درستى بجاى آورند و وصى بعد از خودت را بر مردم ابلاغ کن و آگاه باش زمين را هرگز بدون حجت هايم باقى نگذاشته ام"اينک بر امت اسلام برسان هرکه استطاعت برگزارى حج را دارد با تو در مکه حاضر شود.