دوستان عزيز يكي از فعاليت هاي كانون امام حسن مجتبي (ع) فعاليت در بخش پژوهش وتحقيق مي باشد كه(ماهنامه نداي وحي) با همت جوانان پر تلاش اين كانون هر ماهه منتشر مي شود وتا كنون طرفداران زيادي پيدا كرده است لذا در اين پست ودر آينده جهت استفاده شما عزيزان شماره هايي را از اين ماهنامه پر محتوا وزيبا مي گذاريم اميد است بتوانيد از آن بهره كافي را ببريد

دانلود كنيد

ارسطو مربی اسکندر بود ، پس ار آن که کاملا او را تربیت کرد و تمامی علومی که لازم بود به او یاد داد ، یک روز در مجلسی که جمعی از علما و حکما بودند از اسکند سوالاتی پرسیده شد اسکندر هم به تمام آن سوالات جواب های درست داد . ولی ارسطو به جای تحسین و تشویق او را شدیدا توبیخ و سرزنش کرده و او را به جهل و نادانی نسبت داد . اسکندر نوجوان از این عمل شدیداً ناراحت شد و از استاد خود رنجید . حضار مجلس از سرزنش های بی مورد و بی جای استاد تعجب کرده و در مقام اعتراض از او پرسیدند : که برای چه به جای تشویق از این شاگرد ممتاز با خشونت و ناسپاسی بخورد کردی ؟ ارسطو جواب داد: اسکندر کودکی است که در ناز و نعمت بزرگ شده است و درآینده ای نزدیک پادشاه خواهد شد من خواستم مزه ظلم را به او بچشانم تا بفهمد که ظلم چه قدر تلخ و ناگوار است تا وقتی که به پادشاهی رسید از ستم و بی انصافی و تضییع حقوق دیگران خود داری کند علی ( علیه السلام ) فرمود :ستم گناهی است که هیچ وقت فراموش نمی شود 
بیاییم در زندگی به هیچ کس ظلم و ستم نکنیم

دل مسوزان که زهر دل به خدا راهی هست

هر که را هیچ به کف نیست به دل آهی هست

در سوره آل عمران می خوانیم :" و ما ظلمهم الله و لکن انفسهم یظلمون "خداوند به آنان ستم نکرده بلکه آنان به خودشان ستم می کنند .امیرالمومنین (علیه السلام ) فرمود : " الدهر یومان یوم لک و یوم علیک " روزگار دو روز است روزی به نفع تو و روز دیگر به ضرر توشعبی می گوید : در قصر حکومتی نزد "عبدالملک مروان " خلیفه اموی نشسته بودم که سر بریده " مصعب بن زبیر " را آوردند و برابر او گذاشتند در این حال مضطرب و ناراحت شدم . خلیفه پرسید : چرا اینقدر ناراحتی ؟ گفتم : ماجرای شگفت انگیزی است ، در همین جا نزد " عبید الله بن زیاد " بودم دیدم که سر مبارک امام حسین ( علیه السلام ) را آوردند و پیش او گذاشتند و پس از مدتی در همین مکان خدمت " مختار ثقفی " رسیدم دیدم که سر ابن زیاد را آوردند و مجدداًچندی نگذشت که در همین جا سر مختار را پیش مصعب آوردند و اکنون نیز سر مصعب را پیش تو می بینم .عبدالملک بعد از شنیدن این ماجرا از کثرت تاثر و ناراحتی فورا از جای خود بلند شد و دستور داد تا آن قصر را خراب کرده و با خاک یکسان کنند که شاید به خیال خود جلوی تقدیر الهی را بگیرد از جمله گناهانی که قران کریم روی آن تاکید فراوان دارد ستم به دیگران و تضییع حقوق مردم میباشد و در آیات متعددی عواقب وخیم ستم گری را یاد آور شده و در این زمینه هشدار می دهد و می فرماید : ( انه لا یفلح الظالمون ) البته که ستمگران رستگار نخواهند شد

در مدینه مرد دلقكى بود كه با رفتار خود مردم را مى خندانید، ولى خودش ‍ مى گفت :من تاكنون نتوانسته ام این مرد ((على بن حسین )) را بخندانم .روزى امام به همراه دو غلامش رد مى شد، عباى آن حضرت را از دوش ‍ مباركش برداشت و فرار كرد! امام به رفتار زشت او اهمیت نداد. غلامان عبا را از آن مرد گرفته و بر دوش حضرت انداختند.امام پرسید:این شخص كیست ؟گفتند:دلقكى است كه مردم را با كارهایش مى خنداند.حضرت فرمود:به او بگویید: ((ان لله یوما یخسر فیه المبطلون )) خدا را روزى است كه در آن روز بیهوده گران به زیان خود پى مى برند.

رعایت عدالت

امام جعفر صادق صلوات الله علیه حكایت می‌فرماید:روزى امیرالمؤمنین على بن ابى طالب علیه السلام به غلام خود، قنبر دستور داد تا بر شخصى كه محكوم به حدّ شلاّق بود، هشتاد ضربه شلاّق بزند. و چون قنبر ناراحت و عصبانى بود؛ سه شلاّق، بیشتر از هشتاد ضربه بر او وارد ساخت.حضرت امیرالمؤمنین على علیه السلام شلاّق را از دست قنبر گرفت و سه ضربه شلاّق بر او زد.شایان ذکر است حضرت علی علیه السلام بسیار زیاد به رعایت حقوق دیگران توجه داشتند و در این امر به این که فرد خطاکار از نزدیکان و اصحابم هست نگاه نمی‌کردند. هر کس برخلاف عدالت عمل می‌کرد باید مجازات می‌شد و هر کس که حقی را پایمال می‌نمود باید تقاص پس می‌داد. پس این عمل عین عدالت و مهربانی امیرالمومنین بود

کوه بلندي بود که لانه عقابي با چهار تخم، بر بلنداي آن قرار داشت. يک روز زلزله اي کوه را به لرزه در آورد و باعث شد که يکي از تخم ها از دامنه کوه به پايين بلغزد. بر حسب اتفاق آن تخم به مزرعه اي رسيد که پر از مرغ و خروس بود.
مرغ و خروس ها مي دانستند که بايد از اين تخم مراقبت کنند و بالاخره هم مرغ پيري داوطلب شد تا روي آن بنشيند و آن را گرم نگهدارد تا جوجه به دنيا بيايد. يک روز تخم شکست و جوجه عقاب از آن بيرون آمد . جوجه عقاب مانند ساير جوجه ها پرورش يافت و طولي نکشيد که جوجه عقاب باور کرد که چيزي جز يک جوجه خروس نيست. او زندگي و خانواده اش را دوست داشت اما چيزي از درون او فرياد مي زد که تو بيش از اين هستي. تا اين که يک روز که داشت در مزرعه بازي مي کرد متوجه چند عقاب شد که در آسمان اوج مي گرفتند و پرواز مي کردند. عقاب آهي کشيد و گفت اي کاش من هم مي توانستم مانند آنها پرواز کنم.
مرغ و خروس ها شروع کردند به خنديدن و گفتند تو خروسي و يک خروس هرگز نمي تواند بپرد اما عقاب همچنان به خانواده واقعي اش که در آسمان پرواز مي کردند خيره شده بود و در آرزوي پرواز به سر مي برد. اما هر موقع که عقاب از رويايش سخن مي گفت به او مي گفتند که روياي تو به حقيقت نمي پيوندد و عقاب هم کم کم باور کرد.
بعد از مدتي او ديگر به پرواز فکر نکرد و مانند يک خروس به زندگي ادامه داد و بعد از سالها زندگي خروسي، از دنيا رفت.توهماني که مي انديشي، هرگاه به اين انديشيدي که تو يک عقابي به دنبال رويا هايت برو و به ياوه هاي مرغ و خروسهاي اطرافت فکر نکن

منبع:تهذیب الاحكام، ج 10، ص 27، ح  11

مفاهیمی که سوره های قرآن کریم با آن آغاز می شوند ، به عنوان مطلع سخن و مفاهیمی که در قسمت پایانی سوره ها قرار دارند ، به عنوان نتیجهگیری ، خلاصه و یادآوری مفاهیم سوره ، دارای ارزش و نیرومندیِ خاصّی هستند که نباید از دید محقّقان بیدار دل قرآن کریم مخفی بماند .

آغاز سوره ها :

سوره های قرآن کریم که با تعبیرهای گوناگون شروع شده اند که عبارتند از :

ستایش خدا :

1-      سوره های حمدّیه (حامدات – تمحید ) : « حامدات » اسم فاعل و جمع « حامد » از واژه « حمد » است یعنی حمد کنندگان ، « تمحید » نیز مصدر است از واژه حمد و به معنای خدا را حمد و ثنا کردن است . پنج سوره از سورههای قرآن با حمد و ثنای الهی و با جمله « الحمدالله » آغاز می شوند که عبارتند از : « فاتحه ، انعام ، کهف ، سبأ ، فاطر »

2-      سوره های تبارکیّه : که با « تَبارَک » آغاز شده اند : « فرقان و مُلک »

3-      سوره های مُسبّحات : « مسبّحات » جمع « مُسبّح » و از مصدر « تسبیح » به معنای تسبیح کنندگان است . تسبیح یعنی تنزیه و تقدیس خدای متعال از تمام عیوب و کاستی ها و از هر چیزی که لازمه آن عجز و نیاز مادّی و جسمانی بودن است . هفت سوره از سوره های قرآن کریم با مشتقّات کلمه « سبحان » شروع می شود که عبارتند از : اسراء ، حدید ، حشر ، صفّ ، جمعه ، تغابن ، اعلی

متخصصان فن ، سوره های قرآن را به چهار قسمت تقسیم کرده اند ، اما سوره « فاتحه الکتاب » که در حقیقت عصاره و خلاصه قرآن و به منزله فهرست آن است ، خارج از این تقسیم به حال خود باقی مانده است :    « اَلسَّبغُ الطّول » یا هفت سوره بلند که عبارتند از :

بقره ، آل عمران ، نساء ، مائده ، انعام ، اعراف ، « انفال و برائتت » با هم ، که در میان آن دو « بسم الله » وجود ندارد . پس با این احتساب تا این جا نه سوره از قرآن حساب شده است ( با در نظر گرفتن « فاتحه الکتاب» )

2-    سوره های « مئین » یا یکصد آیه ای ، که تقریباً همه آنها در حدود یکصد آیه با مقداری کم و زیاد دارند . از سوره دهم تا بیست و سوم را می توان جزء این سوره ها دانست .

3-    سوره های « مثانی» یا سوره هایی که در زبان مردم بسیارتکرار می شوند . زیرا که نه بسیار بلند و نه بسیار کوتاه اند و خواندن آنها در نماز برای اکثریت مسلمانان عربی زبان (مخصوصاً در صدر اسلام) میّسر بوده است . این سورهها بعد از « مئین» شروع می شوند و به سوره چهل و نهم « حُجُرات» خاتمه می یابند .

4-    سوره های « مفصّلات» یا کوتاه ، که فصل فصل و جدا جدا هستند و در بین آنها « بسم الله » زیاد دیده می شود . بنابراین توضیح ، منظور از کلمه مفصّل جدا جدا می باشد که به معنی لغوی آنست ، نه به این معنا که مانند کتابی فصل های مختلف داشته باشد .

اول : « طِوال » یا سوره های نسبتاً بلندتر که از سوره (ق) سوره پنجاهم تا سوره (بروج) هشتاد و پنجم ادامه دارد .

دوم : « اَوساط» یا سوره های متوسط ( از نظر بلندی و کوتاهی نسبی ) که از سوره (طارق) هشتاد و ششم تا سوره (بیّنه ) نود و هشتمم ادامه دارند .

سوم : « قِصار» : یا سوره های بسیار کوتاه که از سوره (زلزال) نود و نهم شروع و به سوره (ناس) یک صد و چهاردهم یعنی آخرین سوره قرآن خاتمه می یابد .

سوره ای که «بسم الله » ندارد و علت این موضوع :    سوره نهم : توبه «برائت» چون «بسم الله» نشان امان و رأفت است و سوره برائت ، بیزاری نسبت به مشرکین و برداشتن امان است و در آن شمشیر است .سوره ای که دو «بسم الله » دارد :  سوره بیست و هفتم : نمل  یکی در آغاز و دیگری در آیه 30 آغاز نامه ای که حضرت سلیمان به بلقیس ملکه سبأ می نویسد .اولین سوره ای که بر پیامبر اسلام (ص) نازل شد و محل آن : سوره «علق» در «غار حرا» در نزدیکی مکه آخرین سوره ای که بر پیامبر اسلام (ص) نازل شد :  سوره «نصر» در سال یازدهم هجری در شصت و سومین سال میلاد پیامبر (ص) در حجه الوداع .

اولین سوره قرآن : سوره فاتحه الکتاب (حمد)

آخرین سوره قرآن :سوره ناس

طولانی ترین سوره قرآن ازنظر تعداد آیات و کلمات و حروف :  سوره بقره با 286 آیه و 6221  کلمه

کوتاه ترین سوره قرآن از نظر تعداد کلمات و حروف :     سوره کوثر با 3 آیه (10 کلمه و 42 حرف)

بیشترین تعداد سوره ها : در جزء سی قرار دارد که 37 سوره می باشد

محل آیه الکرسی : سوره بقره آیه 255 تا 257

تنها سوره ای که در تمام آیاتش کلمه مقدس «الله » ذکر شده است :  سوره مجادله

تنها سوره ای که از زبان بندگان خداست :    سوره حمد

بعد حمد و بقره ، عمران ف نساء و مائده                          

از نعم اعراف و نفل و توبه بستان فائده

بعد یونس هود و یوسف رعد ابراهیم و حِجر    

نحل و اسری کهف و مریم سوره طه بذکر

انبیا حج مومنون خوان نور و فرمان شعراء                     

نمل و قصه عنکبوت و روم و لقمان و سجده را

حزب و سبأ فاطر و یس و صفّ صاد و زُمر                        

مومن و مصباح و شوری زخرف دخان و هم زبر

جاثیه احقاف محمد(ص) و ان دگر فتح حجر  

قاف می دان ذاریات و طور و هم نجم و قمر

بعد رحمن واقعه بعدش حدید است و جدال   

حشر و بعدش امتحان صف جمعه با عز و جلال

پس منافق پس تغابن بعد این دو وان طلاق     

بعد از تحریم و مُلک و نون بعد این سه حاق

پس از معارج نوح و جن و تزمیل و تدثیر و قیام             

دهر و مرسل بین نبأ نازع عبس تکویر نام

فطر و صف و شق و برج و طارق اعلی العلی     

غاشیه فجر و بلد شمس است و لیل است و ضحی

انشراح و تین علق قدر است بعدش بیّنه                         

بعد از آن زلزال می دان عادیات و قارعه

پس تکاثر عصر و همزه و فیل ایلافت حصر     

بعد ماعون کوثر است و کافرون را بعد نصر

از لهب اخلاص می دان و فلق ختمش به ناس

بحث ختم سوره ها از شرح می کن اقتباس

دسته بندی سوره ها

ردیف               

1-       نام ها و صفات خدا  =   فاطر ، نور ، رحمن ، مُلک ، معارج ، اعلی

2-      نام پیامبران =    نوح (ع) ، ابراهیم (ع) ، یوسف (ع) ، یونس (ع) ، هود (ع) ، محمد (ص) 

3-      اصول و فروع دین ، وظایف ، مسایل اخلاق و نام های قرآن = حمد ، توبه ، حج ، توحید (اخلاص) ، فرقان ، سجده ، فصّلت ، شوری ، صفّ ، نصر ، انشراح ، ایلاف

4-      نام و صفات اشخاص = مریم ، لقمان ، آل عمران ، مزّمّل ، مدّثّر ، ممتحنه ، انبیاء

5-      اقشار مختلف از نظر ایمان = مومن ، مومنون ، کافرون منافقون

6-      صفات و اعمال نکوهیده = تکاثر ، مجادله ، طلاق ، تحریم ، هُمَزه ، ماعون

7-      گروه های اجتماعی ، حوادث تاریخی ، موجودات نامرئی = صافّات ، نازعات ، مرسلات ، مطففّین ، ذاریات ، ناس ، احزاب ، فتح ، قریش ، اِسراء ، حشر ، عبس ، جنّ ، نساء ، شُعراء

8-      نام ها و صفات قیامت = واقعه ، قیامه ، دخان ، جاثیه ، حاقّه ، غاشیه ، تکویر ، انفطار ، تغابن ، زلزال ، نباء ، انشقاق ، قارعه ، زُمر

9-      اسامی زمان و گاه شماری  = دهر ، جمعه ، عصر ، فلق ، قدر ، ضحی ، فجر ، لیل

10-       سرزمین مکان= سباء ، روم ، اعراف ، حُجرات ، حِجر ، کهف ، احقاف ، طور ، بلد

11-       پدیده های طبیعی = ذاریات ، علق ، رعد ، نجم ، قمر ، حدید ، زخرف ، بروج ، تین ، شمس ، مائده ، انفال ، طارق ، مَسَد

12-       اسامی حیوانات = بقره ، نحل ، نمل ، عنکبوت ، عادیات ، فیل ، انعام

13-         حروف مقطعه = ص ، ن ، ق ، طه ، یس

14-                متفرقه = قصص ، بیّنه ، قلم