تهاجم فرهنگى

تهاجم فرهنگى، به معنى انتقال معانى میان نظام هاى فرهنگى، بدون رضایت دو طرف است؛ به عبارت دیگر، اگر نظامى فرهنگى، ارزش هاى خود را با استفاده از قدرت بر نظام دیگرى تحمیل کند، تهاجم فرهنگى صورت مى گیرد. خلاف مبادله فرهنگى که در آن، نظام ها توسعه یافته و تغییرات را بر مى تابند.در تهاجم فرهنگى، ارزش هاى اصلى هر نظام تردید یافته و به مرور زمان نظام هاى ارزشى و فرهنگى از بین مى روند.(7) البته به گمان بسیارى اندیشمندان، فرهنگ ذاتا در حال تحوّل بوده و توسعه فرهنگى، در گرو وجود ارتباطات و تعاملات فرهنگى است. با این حال در صورت بروز یکى از اشکال ذیل، این فرایند مثبت صورت تهاجمى به خود گرفته، بروز تهاجم فرهنگى را در پى دارد:شکل یکم. تحمیل عنصرى به جاى گزینش آن (تحمیل فرهنگى)؛شکل دوم. پذیرش عناصر تازه به جاى تحلیل آنها (تخریب فرهنگى)؛شکل سوم. مصرفى بودن فرهنگ، به جاى مولّد بودن آن (تسلیم فرهنگى).(8)

3. تهاجم نوپدید قرن بیست و یکم

در تاریخ تمدن بشرى، نه دین بى فرهنگ داریم؛ نه فرهنگ بى دین. البته در این میان، این دین است که تمدن ها را پدید مى آورد.(9)به نظر مى رسد، رابطه دین و فرهنگ، عموم و خصوص مطلق باشد. البته با لحاظ این نکته که دین عام باشد و فرهنگ خاص؛ اما نمى توان نقش مؤثر و اثرگذار فرهنگ در حوزه دین را نادیده گرفت و در نگرش هاى متفاوت، جاى این عام و خاص عوض مى شود.از آنجا که دین، ساحت هاى مختلفى دارد و هر ساحت شئونى از زندگى فردى انسان را در بر مى گیرد؛ براى مثال دین افزون بر پرداختن به شأن جاویدان هستى آدمى، متکفّل دادن جهت اساسى به جنبه متغیر زندگى او نیز هست و آهنگ اصلى حرکت او را به سوى کمال تنظیم مى کند.این انسان است که با بینش و برداشت خاص خود از دین، البته با رعایت موازین اسلام، در زمان ها و مکان هاى مختلف، تکلیف خود را مى شناسد.(10) از این راه مى توان صُور مختلف حضور دین داران را در عرصه تهاجم فرهنگى که در ارتباط مستقیم با دین است، برشمرد.این تهاجم نوپدید دینى، به سه روش است:
الف. تحمیل ارزش هاى دینى بیگانه به درون فرهنگ اسلامى.
ب. تخریب بنیان هاى ارزش دین مبین اسلام.
ج. تحدید مرزهاى گسترده اسلام و ممانعت از تولید فرهنگ اسلامى.(11)
دشمن از هر راهى منتظر ضربه زدن است و به دنبال سلاح روز مى گردد تا از همان طریق، دین را به انزوا کشیده، اهداف خویش را پیش برد.
تاریخ نشان دهنده سیر تهاجم به ساحت پاک اسلام است، از مشوه کردن اسلام و سیماى جذاب حضرت محمد(ص) که در تاریخ پیدایش اسلام و عکس العمل یهودیان و مسیحیان وقت ریشه دارد، شروع شده و تا حال، به انحاى مختلف، از سوى یهودیان و مسیحیان ادامه دارد.
خداى تبارک و تعالى در این رابطه، به حضرت محمد(ص) فرمود: اى پیامبر میان ایشان (یهودیان) براساس آنچه خداوند نازل فرموده، حکم کن و از اهواى ایشان بر حذر باش که ایشان در پى انحراف تو، از بعضى احکام الهى اند.(12)
استمرار این هجمه تا حال نیز ادامه دارد.
منتگرى وات، در شرح احوال حضرت رسول(ص) مى گوید: هرگاه تنها مى ماند و در مأموریت خود براى پیامبرى، دچار تردید مى شد، به خدیجه روى مى آورد.
یا اسقف توربین، در تاریخ شارل بزرگ مى نویسد: بتى که صحرانشینان آن را مى پرستیدند، به دست شخص محمد [ص] ساخته شده بود.
وى در زمان حیات خود به واسطه گروهى از اجنه و شیاطین، با هنر سحر و جادو، داراى چنان نیروى غیر قابل مقاومتى شده بود که به هیچ وجه شکسته نمى شد.(13)
این روش تخریب تا آنجا ادامه یافت که به کتاب »آیات شیطانى« سلمان رشدى منتهى شد. البته این روش هنوز ادامه دارد و در خارج از مرزهاى اسلام بسیار اثرگذار است.
روش اثرگذار دیگر »تحدید دین« است. در جریان تحدید دین، آنچه مورد هجوم واقع مى شود نه تنها ماهیت گوهر اصلى دین، بلکه قلمرو حاکمیت و حضور دین است.
کنار نهادن دین از عرصه هاى مهمى چون »علم و دانش« یا »سیاست«، خود موجب »فردى شدن« دین مى شود و در نهایت شاهد آن خواهیم بود که دین از عمل بر روى کره خاکى منع شده و تنها امرى اخروى قلمداد مى شود و کار دنیا را کنار گذاشته، آخرت مى پردازد.
این تصویر ساده، از دردى قدیمى در پیکره عالم اسلامى حکایت دارد که چندین سال است، در غالب فلسفه هاى گوناگون، به حیات خود ادامه مى دهد(14) و شاید مهم ترین و به روزترین، جریان دینى ضداسلام باشد که به صورت غیر مستقیم، به زوال دین در جوامع امروزى مى شود.
از ویژگى هاى مهم این جریان این است که از »دین علیه دین« بهره مى گیرند.
و این کار توسط تحریف اصول و ارزش هاى دینى به انجام مى رسد.
تهاجم نوپدید دینِ انسان ساخت علیه دین حق، از خطرناک ترین حالات تهاجم فرهنگى است، زیرا اهداف دشمن و چگونگى عملکرد آنها به روشنى مشخص نیست. به همین دلیل، توجه به این مسئله، از اهمیت بسیار زیادى برخوردار است. تهاجم فرهنگى از این نوع به شبیخون فرهنگى و ناتوى فرهنگى تبدیل مى شود.
در دایرة المعارف ادیان جدید که به تازگى در انگلیس منتشر شده است، بیش از 2000 دین و مرام عرفانى که هریک متدینان و مؤمنان خاص خود را دارد، شناسایى شده است.
برخى از این ادیان و مکاتب بسیار فعال اند؟ مانند کلیساى شیطان، شاهدان یهوه، کلسیاى علم شناسى، فرزندان خداوند، اکنکار (دین نور و صوت)، مورمون ها و جامعه بین المللى وجدان کریشنا که فضایى عینى و تبلیغات رسمى در سطح جهان دارند.
برخى دیگر نیز مانند زیر مجموعه ذن و بودسیم که در ایران تحت عنوان »اشو« تبلیغ مى شوند، وجود دارد و بسیار فعال اند. عمق شبیخون تنها در قالب آمار به چشم مى آید، حدود 80 میلیون نسخه کتاب در مورد عرفان هاى کاذب در کشور منتشر شده است و بعضى از این کتب، بیش از 15 بار تجدید چاپ شده اند.
در جامعه ایران اسلامى، محققان حدود 2 هزار عنوان کتاب در زمینه توسعه عرفان هاى تصنعى شناسایى کرده و حدود 50 فرقه و نحله نوظهور، داراى سایت، مؤسسه یا وبلاک بوده و فعالیت بیشتر و نمایان ترى در کشور دارند.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: