عامل موثرى كه در عصر حاضر مساله تبليغات را تنوع و قدرت بخشيده آميختگى و پيوستگى آن با هنراست .به گواهی تاریخ استفاده از ابزار هنر در تبلیغ همواره بسیار مؤثر واقع شده است.زیرا هنر امری فطری است . هنرِ خلق زيبايى و به وجود آوردن آثار دلپذير، نيرويى است كه خداوند در وجود آدمى به وديعت نهاده است . هنر داراى زمينه اى گسترده وافقهاى باز و بى كرانى است و با هر چه درآميزد آن را تنوع و تحرك و پويايى و نفوذ مى بخشد.
در باب هنر از زمانی که اندیشه بشر ثبت شده ،تفکر در باب هنر هم وجود داشته است.مقولۀ مربوط به هنر که مقولۀ زیبایی است ،زیبایی را می آفریند و حس زیبایی شناسانۀ انسان را تحت تأثیر خود قرار می دهد.حس زیبایی شناسی یک حس است.مرحوم شهید مطهری احساس های مختلفی را بیان می کند که به حس زیبایی مربوط می شود.مثلا در در حس بینایی ،زیبایی به گونه ای دیده می شود و در حس شنوایی به گونه ای دیگر جلوه گر می شود و در حس های دیگر به صورت های دیگر.ولی شاید بتوان گفت یک حد مشترک در همۀ اینها است چنانکه فلاسفه گذشته در بین حواس ظاهری یک حس مشترک قائل بودند که آن حس مشترک درک کننده محسوسات بوده. در باب زیبایی هم ولو اینکه ما می توانیم به زیبایی های دیگر از قبیل بصری،دیداری و شنیداری تقسیم کنیم اما یک حس مشترک زیبایی شناسی در انسان وجود دارد که آنها را می تواند درک کند. این حس مشترک زیبایی شناسی تحت تآثیر زیبایی قرار می گیرد و از آن منفعل می شود و به نوعی تسلیم آن می شود. انسان زیبایی را دوست دارد و به سمت آن گرایش پیدا می کند.این زیبایی که انسان را به خود جذب می کند،کار بعدی اش آن است که خود را بر انسان تحمیل می کند.و انسان چه بخواهد و چه نخواهد این اتفاق می افتد.از اینروست که هنر می تواند ابزاری مؤثر در راستای تبلیغ باشد.26
هنر نيرويى است ارزشمند كه مى توان آن را به استخدام انديشه ها و اهداف عالى انسانى و نشر معارف اسلامى و گسترش عدالت اجتماعى در آورد. همچنانكه مستكبران مى توانند آن را در راه اهداف استكبارى خود بكار گيرند و بدبختانه بكار گرفته اند!
هنر آنگاه كه به عالى ترين مراتب خويش برسد تاثير و كاربردى اعجازگونه دارد و مى تواندادعا كرد كه معجزاتى هستند كه داراى جنبه هنرى هستند.
قرآن معجزه پيامبر خاتم( ص) يكى از عالى ترين جلوه هاى هنرى است كه خداوند آن را پديد آورده و به وسيله آن بشر را چنان مجذوب كرده كه منكران را به توهم سحرانداخته است و بااين كه هزار و چهار صد سال با صداى رسا دشمنان خود را به (تحدى ) و مبارزه خوانده حتى يك تن را ياراى پاسخ نبوده است !
مبلغان دینی باید به این نکته توجه کنند که وظيفه تبليغى آنها تنها به گفتن مساله و خواندن و ترجمه كردن يك حديث وايراد خطابه ادا نمى شود.
معجزاتى كه خداوند به پيامبران خود داده است برخى مقطعى و بعضى جاودان بوده اند. اگر دراين معجزات بينديشيم خواهيم يافت كه معجزات مقطعى بيشتر مخاطبان خود را به تسليم وا مى داشته است . ولى معجزات جاويد داراى نفوذ و جاذبه بوده و روح ها را تسخير مى كرده است .
عصاى موسى( ع) و دم عيسى( ع) از گونه معجزات مقطعى است كه جبنه هنرى در آنها مشهود نيست ولى قرآن از نوع معجزه جاويداست و بعد هنرى آن بسيار قوى است .
استاد مطهرى (ره )اشاره اى به اين حقيقت دارد و مى گويد:
از نظر كلى اعجاز قرآن از دو جهت است : لفظى و معنوى. اعجاز لفظى قرآن مربوط مى شود به مقوله زيبايى واعجاز معنوى آن به مقوله علمى پس اعجاز قرآن يكى از جنبه زيبايى و هنرى است و ديگراز جنبه فكرى و علمى.. 27
نكته اى را كه براين كلام متين بايدافزوداين است كه جنبه فكرى و علمى قرآن نيز با شيوه اى هنرمندانه مطرح شده است و فرق است ميان زيبايى لفظى و هنر چينش و هماهنگى الفاظ و هنرمندانه طرح كردن مفاهيم و معارف و حقايق هستى واين است كه الفاظ و مفاهيم قرآن هر دو جاودانه اند.
پس از قرآن مى توان شيوه هاى تبليغى وارشادى پيامبراسلام( ص) را و نيز نهج البلاغه و صحيفه سجاديه و مناظرات و روايات معصومين را كه هر كدام در نهايت زيبايى واوج هنر بوده و هست مورد توجه قرارداد.
حال كه نقش هنر را در پيشبرد و كارآيى تبليغ دانستيم و تاثير شگرف تبليغات را در تحولات و حركتهاى مختلف اجتماعى شناختيم، به اين نتيجه خواهيم رسيد كه بايد بهترين شيوه هاى تبليغى را شناسايى كرد و تنها استفاده از شیوه های سنتی تبلیغ به صورت خطابه مستقیم و بدون توجه به زمینه های روانی و فرهنگی مفید نیست.بنابراین استفاده از هنر در امر تبلیغ در این راستا قابل توجه است.
نظرات شما عزیزان:
موضوعات مرتبط: <-CategoryName->
برچسب‌ها: <-TagName->
تبادل
لینک هوشمند