خوشه چینان خرمن معارف 

شاگردان امام صادق علیه السلام

نام راویان موثق و مورد اعتماد  آن امام را گرد آورده‏اند كه شمار آنان به چهار هزار تن مى‏رسد. تنها یكى از راویان آن حضرت به نام ابان بن تغلب سى هزار حدیث از آن امام نقل كرده است. حسن بن على وشا گوید: «در مسجد كوفه نهصد تن از مشایخ و بزرگان حدیث را درك كردم كه همگى مى‏گفتند جعفر بن محمد چنین حدیث كرد.»

بسیارى از بزرگان فقها و برجستگان پهنه علم و دانش از پرورش یافتگان مكتب امام صادق (ع) بوده‏اند. از این عده مى‏توان به كسانى همچون زرارة بن اعین و دو برادرش بكر و حمران، جمیل بن صالح و جمیل بن دراج و محمد بن مسلم طائفى و برید بن معاویه و هشام بن حكم و هشام بن سالم و ابو بصیر و عبید الله و محمد و عمران حلبى و عبد الله بن سنان و ابو الصباح كنانى و بسیارى دیگر از فضلا اشاره كرد.

بسیارى دیگر از دانشمندان برجسته و پیشوایان مذاهب اهل سنت و بزرگان علم از آن حضرت حدیث نقل كرده و از بهره‏وران مكتب آن حضرت محسوب مى‏شده‏اند.

 از این میان مى‏توان به افرادى مانند یحیى بن سعید انصارى و ابن جریح و مالك بن انس و سفیان ثورى و ابن عیینه و ابو حنیفه و شعبه و ایوب سختیانى و جابر بن حیان كوفى و ابان بن تغلب و ابو عمرو بن علاء و عمرو بن دینار و بسیارى دیگر اشاره نمود. از غلامان آن حضرت نیز كسانى مانند ابو یزید بسطامى و ابراهیم بن ادهم و مالك بن دینار، از مكتب آن حضرت بهره‏ها بردند. علت انتشار علوم آن حضرت و كثرت كسانى كه از محضر وى كسب فیض كردند این است كه وى اواخر حكومت‏بنى امیه و اوایل حكومت‏بنى عباس را درك كرده بود. آن حضرت حكومت ‏بنى امیه را در زمانى كه به افول و ضعف گراییده بود درك كرد و توانست‏با كم شدن فشار و ترس از حكومت علوم پدران گرامى‏اش را انتشار دهد.

همچنین زندگى آن حضرت در آغاز حكومت‏بنى عباس كه هنوز خاندان ابو طالب مورد حسد شدید واقع نشده بودند و بنى العباس خود را حكومتى برخاسته از نسل هاشم مى‏پنداشتند و امام صادق (ع) را از مفاخر خود حساب مى‏كردند، باعث مى‏شد تا آن حضرت با آزادى بیشترى به تعلیم شاگردان و نشر علوم همت گمارد.

از آن حضرت در تفسیر و در علم كلام، روایات بى‏شمارى نقل شده است و كتاب توحید مفضل براى نمونه‏اى از این باب كافى است. همچنین از پاسخهاى آن حضرت در خصوص سؤالات فقهى و غیره كتابهاى فراوان و ارزشمندى تدوین شده است.

اصول مهم و اساسى علم اصول فقه از آن حضرت فرا گرفته شده و چهار صد تالیف از چهار صد نویسنده درباره پاسخهاى آن حضرت در زمینه سؤالات اصول فقه پدید آمده كه به نام الاصول الاربعمائه مشهور است.

از كسانى كه در قرن دوم در علم تفسیر و انساب معروف بودند، محمد بن سائب كلبى، اسماعیل بن عبد الرحمن سدى كبیر و ابو حمزه ثمالى را مى‏توان نام برد. در فقه و حدیث در آن دوره، بجز امام صادق (ع) ، ابو حنیفه امام مذهب حنفى و شاگردش ابو یوسف و مالك بن انس امام مذهب مالكى و محمد بن عبد الرحمن بن ابى لیلى و ابن جریح و عروة بن زبیر و ابن سیرین كه از مفسران بنام بود، و حسن بصرى و شعبى از شهرت و آوازه بسیار برخوردار بودند.

از نویسندگانى كه جزو اصحاب امام صادق (ع) بودند نیز باید از ابو حامد اسماعیل كاتب كوفى نام برد، و از شاعران و سخنورانى كه در عصر آن حضرت شهرتى به دست آوردند و برخى از آنان نیز در ردیف مداحان وى بودند باید سید حمیرى، اشجع سلمى، كمیت و پسرش مستهل و برادرش ورد و ابو هریره ابار و ابو هریره عجلى و عبدى و جعفر بن عفان و سلیمان بن قته عدوى و سیف و ابراهیم بن هرمه و منصور نمرى را نام برد.

منبع: كتاب سیره معصومان، نویسنده: سید محسن امین، ترجمه: على حجتى كرمانى

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: